Filipinler, tartışmalı Güney Çin Denizi’nde bir Filipin devriye gemisine askeri lazer ışığı tutulmasının ardından açıklama yaptı. Lazeri Filipin gemisine doğrultmakla ve mürettebatı geçici olarak kör bırakmakla suçladığı Çin gemisinin bahse konu “saldırgan” eylemlerini kınandı. ABD’den çok net açıklamalar yapıldı.
Bahse konu lazer vakası, daha önce Filipinler Deniz Kuvvetleri’nin, ülkelerinin söz konusu sulardaki hak iddiasını savunmak isterken karaya oturan bir donanma gemisinin bulunduğu Spratly Adaları’na yaklaşık 20 kilometre mesafede meydana geldi. ABD, Çin ve Filipinler’in arası hiç olmadığı kadar açıldı.
FİLİPİNLER SAHİL GÜVENLİĞİ: “KURTARMA GÖREVİNDEYDİK”
Filipin Sahil Güvenliği yaptığı açıklamada, Filipin devriye gemisinin, Çin gemisi lazer ışığını onlara iki kez doğrulttuğunda, karaya oturan gemideki denizciler için bir “kurtarma ve ikmal görevini” desteklemekte olduğunu öne sürdü.
Filipinler Dışişleri Bakanlığı, Manila’daki Çin büyükelçiliğine “Çin Sahil Güvenliğinin Filipin resmi gemilerine karşı son saldırgan faaliyetleri” nedeniyle diplomatik nota verdiğini açıkladı. Dışişleri Bakanlığı, Çin gemisinin ayrıca yasadışı telsiz uyarıları yayınladığını ve “Filipin egemenliğine ve ulusal güvenliğine tehdit oluşturan” tehlikeli manevralar yaptığını söyledi. Olayda bazı denizcilerin körlük yaşadığını bildirdi.
Dışişleri bakanlığı sözcüsü Teresita Daza, “Çin’in bu saldırgan eylemleri, Başkan Ferdinand R. Marcos Jr.’ın Çin’e yaptığı resmi ziyaretin hemen ardından yaşandığı için rahatsız edici ve hayal kırıklığı yaratıyor.” açıklamasını yaptı. Daza, Marcos ve Çinli mevkidaşı Şi Cinping’in geçen ay “denizlerdeki farklılıkları diplomasi ve diyalog yoluyla; güç ve sindirmeye başvurmadan yönetme” konusunda daha önce anlaştığını söyledi.
ABD’NİN FİLİPİNLER İLE YAPTIĞI ANLAŞMA ORTAMI GERDİ
Son olaydan günler önce, ABD ve Filipinler denizde ortak devriyelere devam etme konusunda anlaşmış ve ABD birliklerine bu stratejik Güneydoğu Asya ülkesindeki diğer dört askeri üsse erişim izni vermek için bir anlaşmaya varmışlardı.
Gözlerin çevrildiği ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ned Price ise cevaben Çin Sahil Güvenliğinin eylemlerini “kışkırtıcı ve savaş yanlısı” olmakla eleştirdi. Price, “Çin Halk Cumhuriyeti Sahil Güvenlik Komutanlığı’nın bir Filipin Sahil Güvenlik gemisinin mürettebatına karşı lazer cihazları kullandığı yönündeki haberler karşısında ABD, Filipinli müttefiklerimizin yanında yer alıyor” ifadelerini kullandı.
Price, Çin’in “tehlikeli operasyonel manevrasının bölgesel barış ve istikrarı doğrudan tehdit ettiğini, Güney Çin Denizi’nde seyrüsefer özgürlüğünü ihlal ettiğini ve kurallara dayalı uluslararası düzeni baltaladığını” da sözlerine ekledi.
Bu ayın başlarında yapılan ABD-Filipinler anlaşması, ABD kuvvetlerinin erişimine açılan toplam Filipin üssü sayısını dokuza çıkarıyor.
ÇİN NE DİYOR?
Filipinler ile “Güney Çin Denizi’nin neredeyse tamamı üzerinde” egemenlik iddiasında bulunan ve iddialarının yasal dayanağı olmadığı yönündeki uluslararası mahkeme kararlarını göz ardı eden Çin arasında, bu sularda bir sürü gerginlik yaşanıyor.
Öte yandan Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Wang Wenbin ise Filipin gemisinin Çin’in egemen sularına “izinsiz girdiğini” iddia etti ve Çin Sahil Güvenlik personelinin “profesyonel ve ölçülü” bir şekilde hareket ettiğini ekledi.
