Türkiye için bir güvenlik sorunu: Dünya OSINT makasını açıyor!

İnsanoğlu, hızlı koşamamasına ve pençeleri olmamasına rağmen; aklı ve beyni ile hayatta kalmıştır. Diğer bir deyişle, insanın ve toplumların hayatta kalabilmesi için kendi çevresinde olanlar hakkında doğru bilgi sahibi olması; ve daha da önemlisi bu bilgiler ile gelecekte yaşanabilecekleri öngörebilmesi doğal ve hayati bir gerekliliktir.

Cengiz Han’ın, tarihin ilk casusluk örgütünü kurmasının, dünya politikasında ve tarihinde bu denli öne çıkmasının sebeplerinden biri olması dikkate değerdir. Osmanlı ve Kurtuluş Savaşı döneminde yapılan istihbarat faaliyetlerinin faydaları tarihin her aşamasında karşımıza çıkmaktadır. Modern Türkiye’de ise Milli İstihbarat Teşkilatımızın bugünkü seviyesi ve operasyonel faaliyetleri her yurttaş için gurur vericidir.

HABER ALMA YÖNTEMLERİ HIZLA DEĞİŞİYOR

Ancak “Enformasyon (Bilgi) Çağı” olarak adlandırılan döneme girilmesi ile birlikte; insanın ve toplumların hayatta kalması için bilgi alması gereken alan, bilgi almak için kullandığı araçlar ve insanın kendisi hızla değişmektedir. Dolayısıyla “Bilgi Çağı”nın hayatımıza getirdikleri, “haber almak ve bilgi toplamayı”, yani sözlük anlamıyla “istihbaratı”, dünya genelinde her geçen gün engellenemez bir şekilde dönüştürmektedir.

Bugün, artık hayatta kalabilmek için bilgi edinilmesi gereken bu yakın çevre; üzerinde yaşadığımız gezegenin tamamını ve hatta ötesini temsil etmektedir. Hızla gelişen ve anlık hale gelen enformasyon teknolojisi, internete ve cep telefonuna -veya bir bilgisayara- sahip olan herkesi adeta birer nöronmuşçasına birleştirmiş ve kollektif fikirler üreten devasa, sanal bir beyne dönüştürmüştür. Sosyal medya ile son yıllarda çok daha güçlü hale gelen bu modern sistemin ise kötü niyetli kişi ve kuruluşlar tarafından manipüle edilmeye tamamen açık, ve hatta bazen meyilli olduğu bilinmektedir.

Teknolojinin yaygınlaşması, eskiden çok zor erişilebilen -ve ülkeler, şirketler, kişi ve kuruluşlar için istihbari değeri olabilecek- bilgilerin ciddi bir kısmını, sınırlı derinlikte de olsa artık internette rahat ve yasal bir şekilde herkese açık kaynaklardan bulunabilir ve daha da önemlisi analiz edilerek yeni bilgiler üretilebilir kılmaktadır.

2000’lerin başında yapılan bir araştırma, dünyada elde edilen istihbaratın %85’inden fazlasının herkese açık kaynaklardan temin edildiğini ortaya koymuştur. (Güvenlik ve İstihbarat, Dr. Yılmaz, Sait, 2006,s.169) Araştırmacılar, sosyal medyanın gelişimi ve uyduların yaygınlaşması gibi etkenler de düşünüldüğünde bu oranın bugün çok daha yüksek olduğunu tahmin etmektedir.

Türkiye’ye uygulanan aralıksız dezenformasyon saldırıları göz önüne alındığında, tüm bu gelişmeler; Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının, özellikle Batı ülkelerindeki halklar arasında hızla yayılan online soruşturma ve OSINT (açık kaynak istihbaratı) tekniklerini en az onlar kadar iyi öğrenmesini; dezenformasyon girişimlerine karşı bağışıklık kazanmasını ve “kanıtlara” dayalı bilgiye kendi başına erişebilmesini hayati bir şekilde gerekli kılmaktadır.

OSINT, İngilizce “Open Source Intelligence” kelimelerinin birleşiminden türemiş bir terimdir. Türkçe karşılığı ise “Açık Kaynak İstihbaratı” olarak geçmektedir.

OSINT NEDİR?

Açık Kaynak İstihbaratı; internet, gazete, televizyon, sosyal medya, uydular, hava trafik kayıtları ve hatta iyonosferdeki parazitlerin ölçümleri gibi hayal gücüyle sınırlı tüm açık kaynaklarda yer alan ve “herkes tarafından” yasal olarak temin edilmesi mümkün olan bilgilerin, analiz edilerek istihbarat amaçlı kullanılmasına verilen isimdir.

Günümüzde insanlar ve çeşitli kurum ve kuruluşlar, ticari veya başka niyetlerle, kasıtlı veya kasıtsız olarak birçok bilgiyi tüm dünya ile, herkesin yasal olarak rahatlıkla ulaşabileceği şekilde çevrimiçi paylaşmaktadır. Bu dağınık bilgi parçaları kendi başlarına haber değeri taşıyabilmekte, ancak noktalar bir araya doğru şekilde geldiklerinde her türlü amaç için kullanılabilecek stratejik bilgiler de edinilebilmektedir.

Açık kaynaklardan elde edile bu bilgi parçalarının değeri ve önemi tüm insanlar tarafından anlaşılmakta ve bu konuda bilinçli olanlar; olmayanlara karşı Bilgi Çağı’nda büyük bir stratejik avantaj kazanmaktadır.

DÜNYA’NIN DİĞER ÜLKELERİ OSINT KONUSUNA NE KADAR İLGİ GÖSTERİYOR?

OSINT tekniklerinin dünya genelinde hem devletler hem de siviller tarafından kullanımı son yıllarda giderek yaygınlaşmaktadır. Aşağıdaki grafikte, 2004 yılından bu yana dünya çapında Google’da “OSINT” sözcüğünün aratılmasının zamana göre değişimi görülmektedir.

Görüldüğü üzere OSINT’in dünyadaki kullanımı, çalışma alanları ve bu alana yönelik ilgi hızla artmaktadır. OSINT araçları çeşitlendikçe ve bunlara erişim arttıkça daha çok mecra bu alanda faaliyet göstermeye başlamıştır. Bunun sonucu olarak özellikle medya, kolluk güçleri, inşaat sektörü, iklimbilim, şehir planlamacılığı, orman yangınlarıyla mücadele, afet ve kriz yönetimi gibi alanlar başta olmak üzere akla gelebilecek tüm sektörlerde OSINT’in kullanımı yaygınlaşmıştır.

Örneğin İngiltere merkezli yayın organı BBC’nin OSINT tekniklerini kullanarak gerçekleştirdiği Africa Eye (https://www.youtube.com/watch?v=20x_FaEX6gw) benzeri veri gazeteciliği programları ve Hollanda merkezli Bellingcat gibi OSINT çalışmaları yapan sivil girişimler bu duruma örnek teşkil etmektedir. (https://www.bellingcat.com/)

Üstelik, Bellingcat, OSINT TURK Akademi’nin müfredatının benzerini sivillere öğrettiği online ve yüz yüze bir workshop açmış ve OSINT eğitimi faaliyetlerine de girmiştir. (https://www.bellingcat.com/workshops/april-3-6-bellingcat-online-workshop-16-hour-europe-friendly-time/) Dünya genelinde OSINT şirketlerini ise bu ilan sayfasından görebilirsiniz: https://www.osint-jobs.com/

OSINT, yakın zamana kadar konu hakkında çalışan akademisyenler ve meslek mensupları dışında adı pek fazla bilinmeyen bir kelime olagelmiş, hatta konuya hakim olmayanlarda tedirginlik dahi uyandırmıştır.

Öte yandan, yukarıdaki grafikte de görülebileceği gibi Bilgi Çağı’na girildiğinden beri, Batı ülkeleri başta olmak üzere dünyanın gelişmiş ülkelerinde OSINT olgusu siviller tarafından ihtiyaç ve merakla karışık bir ilgiyle karşılanmaya başlamış ve önyargılar yıllar önce kırılmıştır.

Yukarıda paylaştığımız Google Trends grafiklerinden elde edilen karşılaştırmalı veriler, dünyada sivillerin ve diğer insanların OSINT olgusuna gösterdiği ilginin 2013 yılından beri hızla artmakta olduğuna işaret etmektedir.

OLUŞAN BU MAKAS, BİLGİ ÇAĞINDA TÜRKİYE İÇİN BİR GÜVENLİK SORUNU OLACAK

Aynı grafiğin sadece Türkiye ile sınırlandırılmış hali ise başka bir resim sunmaktadır. Son birkaç yılda hareketlenen grafik, yaklaşık olarak her zamanki yerinde saymaktadır.

Yaklaşık olarak 2013 yılında yaşanan bu kırılma, grafikler karşılaştırıldığında görüleceği üzere Türkiye ve dünyanın geri kalanı arasında, “Türkiye aleyhine bir makas” yaratmıştır. Bu makas kısa süre içinde toplumun bu konuda alacağı yerli ve milli bir eğitimle kapanmazsa; Türk vatandaşlarının OSINT ilgi ve bilgisinin, önde gelen diğer ülkelerin çok altında kalacağı görülmektedir.

Böyle bir durumun, yani Türk vatandaşlarının online olarak, verilere ve kanıtlara dayalı, “doğru” bilgiler edinme becerilerinin geri kalması, Türkiye’ye yönelik dezenformasyon operasyonları da düşünüldüğünde, içinde olduğumuz Bilgi Çağı’ndaki yakın gelecekte toplumumuzu dezenformasyon saldırılarına maalesef açık hale getirecek ve çok büyük bir güvenlik, enformasyon ve istihbarat zaafiyeti yaratacaktır.

OSINT TURK Akademi’nin hedefi, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarını içinde olduğumuz enformasyon savaşı; bu savaşta kullanılan en güncel materyaller ve bu materyallerin kullanımları hakkında uygulamalı olarak eğiterek dezenformasyona karşı refleks ve bağışıklık kazandırmaktır. Türkiye Cumhuriyeti’ne atılan türlü iftiraların; henüz halka yeni servis edilmişken, daha ilk aşamasında bizzat halkın kendisi tarafından herkesin erişebileceği kanıt ve verileri kullanarak imha edilmesi amaçlanmaktadır.

Zira OSINT TURK’ün daha önce yaptığı ve hala yapmakta olduğu yerli ve milli OSINT araştırmaları (Dedeağaç Raporu, Musul Başkonsolosluğu Saldırısı Raporu, Duhok Saldırısı Raporu, Taksim Bombacısı Raporu, PYD’nin Kazdığı Siperler Raporu, FETÖ ile Mücadelenin Kuzey Irak Sınırına Etkisi Raporu, Laçin Koridorunda Ermenistan’ın Hazırlıkları Raporu, Hartum’daki Türk Binalarının Durumu Raporu vs.) kritik anlarda devreye giren ve OSINT tekniklerini kullanan veri gazeteciliğinin Türk medyasına kattığı gücü göstermektedir. Bu raporların gücü “herkesin erişebilip kontrol edebileceği kanıtlara” dayanmasından gelmektedir.

Etrafı düşmanlarla sarılı ülkemizde çevremizde neler olup bittiğine bakmanın yepyeni yolları gösterilerek ve verilerin birbiriyle ilişkilerini açıklayarak toplumun durumsal farkındalığını, sosyal medya okuryazarlığı seviyesi ile birlikte, en derin seviyede kalıcı olarak artırmak için çalışmaktayız.

Türkiye Yüzyılı’na girdiğimiz bugünlerde; geç kalmadan toplum olarak OSINT alanında dünyaya yetişmek ve orta vadede Türkiye olarak dünyada lider olmayı hedefliyoruz.

Bu motivasyonla başlattığımız OSINT TURK | Akademi hakkında tüm merak ettiklerinizi aşağıdaki linke tıklayarak öğrenebilirsiniz.